Ieder dieet dat de afgelopen jaren werd geintroduceerd was mikpunt van kritiek. Denk bijvoorbeeld aan de massa kritiek die Sonja Bakker nog steeds over zich heen krijgt. Bij de Voedselzandloper is het niet anders. Hieronder de kritiek op een rijtje, inclusief de reactie van Kris Verburgh.

"De voedselzandloper is psuedo-wetenschappelijke lariekoek", schreef wetenschapsjournalist Tonie Mudde in de Volkskrant. "Een van de opvallendste adviezen is om brood, aardappelen, pasta en rijst zo min mogelijk of zelfs helemaal niet te eten. Met het vermijden van deze producten kunnen mensen zelfs van type-2-diabetes genezen.

Opmerkelijk, want volgens het Diabetes Fonds is een dergelijk menukeuze niet nodig. Sterker: de voedingsrichtlijn voor diabetes adviseert per dag 7 sneetjes brood en 4 opscheplepels aardappelen of volkorenpasta."

Kris Verburgh kijkt daar echter anders tegenaan. "Tonie Mudde gelooft niet dat voeding een dergelijke impact kan hebben. Mudde kan zijn beklag gaan doen bij de gezaghebbende wetenschappelijke tijdschriften die deze 'lariekoek' hebben gepubliceerd. Maar wat belangrijker is, is dat deze studies een tipje van de sluier oplichten, namelijk dat regelmatig walnoten eten of een glas vruchtensap drinken veel kan bijdragen aan onze gezondheid, uiteraard wanneer dit kadert in een algemeen gezond voedingspatroon."

Glycemische index
Een belangrijk punt van kritiek dat vaak genoemd wordt, is de richtlijn uit de voedselzandloper om producten als brood, aardappelen en pasta zoveel mogelijk te mijden. Verburgh voert aan dat deze producten een hoge zogeheten glycemische index hebben. Dit is een maat voor hoe snel suiker in het bloed wordt opgenomen. Hoe hoger het cijfer, hoe ongezonder.

Als belangrijkste vervanger voor brood noemt Verburgh havermoutpap. Mudde: "Dat is een merkwaardige keuze. Verburgh gebruikt de glycemische index als rechtvaardiging voor zijn strijd tegen pasta en brood. Havermout heeft een glycemische index van 50. Dat is vergelijkbaar met die van volkorenbrood en bruine rijst. Volkorenspaghetti scoort met 42 zelfs beter dan havermout."

Ook hier slaat de wetenschapsjournalist van de Volkskrant de plank mis, aldus Verburgh. Volgens Verburgh is er een verschil tussen glycemische index en glycemische lading, die beide een maat zijn voor de suikerpieken in het bloed die voeding veroorzaakt.

"Talloze grote studies tonen duidelijk een verband aan tussen hart-en vaatziekten en diabetes en de glycemische lading. Ik raad havermoutpap aan omwille van talloze andere redenen dan de glycemische index. Deze redenen maken dat havermout, in tegenstelling tot volkorenbrood en pasta wel gezondheidsclaims van de Europese Unie heeft; bijvoorbeeld dat het goed is voor hart en bloedvaten."

Fouten en slordigheden
Kritiek kwam er ook van Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Seidell vindt dat de voedselzandloper van fouten en slordigheden aan elkaar hangt. "Verburgh presenteert onderzoeksresultaten als onomstotelijke waarheden. Zoals: "Aangetoond is dat personen die elke week minstens 3 vruchtensappen drinken 76 procent minder kans hebben op alzheimer, vergeleken met personen die minder dan 1 keer per week vruchtensap dronken." Dat klinkt exact en wetenschappelijk, maar is echt niet aangetoond", zegt Seidell. "En dat geldt voor veel claims in het boek."

Toch ziet Seidell ook een hele positieve kant aan de voedselzandloper. "Verburgh propageert onder meer groente, fruit en noten, en dat is natuurlijk prima. Maar verwacht er geen miraculeuze gezondheidsverbetering van."

Een overzicht van van de ingredienten die je juist wel of niet kunt gebruiken volgens de richtlijnen van de voedselzandloper vind je deze pagina.